Sidrenje kruzera Crown princess kompanije Princess cruises 2018. godine u blizini Luke Zelenika bio je prizor koji Novljani iščekuju da ponovo vide, ne samo u Zelenici, već i na Škveru. To je, na kratko, ponovo pokrenulo polemiku među laičkom i stručnom javnošću, ali i nadležnim opštinskim i državnim resorima da li naše luke/pristaništa imaju ambijentalne i infrastrukturne kapacitete za prihvat velikih turističkih brodova?
JP Morsko dobro “gazduje” dijelom Luke Zelenika, koje izdaje u zakup, dok je dio pod ingerencijom AD Mješovito. Međutim, Novski portal dobio je samo djelimične odgovore na pitanja o statusu Luke Zelenika, te što je potrebno da bi se ona „adaptirala“ za prihvat kruzera i da li su nadležni uopšte o tome raspravljali u posljednje vrijeme.
Odlukom o određivanju luka prema vrsti pomorskog saobraćaja od 07. avgusta 2019, Luka Zelenika je otvorena za međunarodni pomorski saobraćaj.
Međutim, ona je Prostornim planom posebne namjene za obalno područje, kojeg je donijela Skupština Crne Gore, prema namjeni predviđena i kao „trgovačka luka“, podsjećaju iz Morskog dobra.
Ali u ranijem periodu nijesu se stekli uslovi da Luka Zelenika bude i trgovačka, dodaju iz Morskog dobra.
Zato je to javno preduzeće, uvažavajući inicijativu Opštine Herceg Novi, od Ministarstva kapitalnih investicija zatražilo da pokrene proceduru za prepoznavanje zeleničke luke kao trgovačke. Upućen je i predlog da ona pruža usluge pristajanja, vezivanja i sidrenja kruzera. Sve prema Uredbi o uslovima koje moraju da ispunjavaju luke razvstane prema vrsti pomorskog saobraćaja.
Sve predugo traje, jer, kako objašnjavaju iz Morskog dobra, proceduru “usporavaju” sudski sporovi:
“Nakon rješavanja svih sudskih sporova, odnosno brisanja Zabilježbi sporova sa određenih katastarskih parcela na području Luke Zelenika, pristupiće se ustupanju Luke Zelenika kroz koncesiju, shodno zakonskim propisima Crne Gore”, kazali su kratko u JPMD.
Što bi bilo kad bi bilo?
Sve i da Luka Zelenika jednog dana bude “obavezna stanica” u itinereru kruzera koji svraćaju u Boku, lokalnoj upravi, Turističkoj organizaciji i drugima uključenima u razvoj turizma, predstoji da osmisle boravak putnika u Herceg Novom.
Neophodno je najprije obezbijediti siguran transport turista, koji neće stvarati dodatnu gužvu kroz Zeleniku, budući da je taj dio grada ljeti jedno od uskih saobraćajnih grla. Nadalje, ukoliko se ova i ideja zaobilaznice oko grada ikada realizuju, postavlja se pitanje kako će zaobilaznica, koja bi trebalo da se “priključi” u Zelenici, uticati na protok saobraćaja ?
Sa druge strane, gdje odvesti turiste, što im pokazati, mogu li za par sati obići gradske fortifikacije, muzej, galeriju, posjetiti zaleđe…? To je jedan od segmenata na kojem bi konačno trebalo raditi ozbiljnije, budući da nam iskustvo sa izletničkim brodovima sa Škvera kazuje suprotno. Od 7-8 izletničkih brodova dnevno, koliko pristaje u špicu sezone, turisti imaju samo oko uru, da “projezde” glavnim gradskim Trgom, Belavistom, eventualno se popnu na Forte Mare i spuste ponovo na Škver.
Nema organizovanog dočeka, niti plana obilaska, bez obzira što ih vodiči sa brodova “sprovedu” centrom grada i daju par informacija o drevnom Herceg Novom. Prihod, uglavnom, bilježi jedino Agencija za gazdovanje Lukom Škver, rijeđe neka suvenirnica, restoran ili kafić.
Mogućnosti i ideja ne fali, no, ko zna koliko će još potrajati status quo za obje luke, u Zelenici i Novom.
