Dan starih 1. oktobar: Stanovništvo Crne Gore sve starije, siromašnije, izolovanije…

Foto: Crveni krst CG

Crveni krst Crne Gore 1. oktobra obilježava Međunarodni dan starih osoba, dan koga naša zemlja dočekuje sa sve starijim stanovništvom, dok je mladih sve manje. Prema posljednjim zvaničnim podacima, prosječna starost u Crnoj Gori je 37 godina, a od oko 620.000 stanovnika njih 120.000 su penzioneri.

Volonteri organizacije Crvenog krsta iz 16 opština će danas posjetiti korisnike programa, a svojim sugrađanima će dijeliti informativne flajere o programu Brige o starima, koji realizuje Crveni krst. Neke opštinske organizacije će obilježiti Dan starih posjetom starima u domovima za stare, mjerenjem šećera u krvi i krvnog pritiska starijim sugrađanima, zajedničkim druženjem starijih i mlađih…

Crveni krst Crne Gore program Brige o starima sprovodi u okviru socijalne djelatnosti, u 16 opština u Crnoj Gori. Korisnici programa su stara lica preko 65 godina starosti, koja nemaju prihoda, ili su oni na niskom nivou; koja žive sama ili sa supružnikom ili nekim kome je takođe potrebna pomoć; koja imaju poteškoća da obavljaju svakodnevne aktivnosti i koja nisu obuhvaćena sličnim vidovima podrške  drugih institucija.

U program je uključeno oko 250 volontera, koji za oko 900 korisnika pružaju socijalne usluge – druženje, sitna pomoć u kući, plaćanje računa, odlazak kod ljekara i slične. Pored usluga socijalne zaštite, u 3 opštine su uvedene i medicinske usluge, koje korisnicima pružaju medicinske sestre.

Istraživanja koja se rade posljednjih godina pokazuju da su stariji ljudi često izloženi diskriminaciji po više osnova: siromaštvu, nasilju, finansijskom iskorišćavanju, zanemarivanju, neuvažavanju njihovih stavova i realnih potreba. Ono što je još crveni alarm jeste činjenica da su stari često i žrtve nasilja, ali se o tome ne govori zbog stigme.

Prema podacima Monstata očekuje se da se u EU i Crnoj Gori broj osoba starijih od 65 godina udvostruči sa 87,5 miliona u 2010. na 152,5 miliona u 2060. godini, što će dovesti i do udvostručavanja koeficijenta zavisnosti osoba starijih od 65 godina u odnosu na one starosti od 15 do 64.

Istraživanje o položaju starijih osoba u Crnoj Gori i njihovo zadovoljstvo postojećim uslugama podrške, koje je realizovao Crveni krst Crne Gore, pokazuje da postoje velike razlike u uslovima života različitih kategorija starijih osoba u Crnoj Gori, te da stoga treba razvijati i različite servise podrške, u skladu sa njihovim potrebama. Socijalno ugroženije kategorije starijih osoba imaju veliku potrebu za finansijskom podrškom, pa je, pored većih izdvajanja nadležnih, u odgovor na njihove potrebe poželjno uključiti i privatni sektor.

Socijalno ugroženije starije osobe su i lošijeg zdravstvenog stanja, u velikom procentu žive same, pa sve to utiče na njihovu manju mogućnost za samostalno funkcionisanje.

Predrasude o starijim

Upravo  Međunarodni dan starijih osoba 1. oktobar predstavlja  mogućnost za pokretanje dijaloga u društvu. Savremeno društvo karakteriše globalizacija, moderne tehnologije, razvoj nauke, razvoj medicine , ali i opstanak klišea, stereotipa i predrasuda vezanih za starije.

Tako se najčešće starije osobe predstvlaju kao slabe i bespomoćne, kao teško pokretljive „čije je vrijeme prošlo”,  manje vriedne, kao i nesposobne za rad, čak i kao prijetnja za zdravstveni sistem. Posebno rasportranjena predrasuda je i da su starije osobe trošak za sistem i ekonomiju, da one ništa ne doprinose budžetu.

Takve predrasude sprječavaju socijalnu inkluziju starijh osoba. Stereotipe treba razbijati promjenom sopstvenih stavova o starijim ljudima. Zato, prije svega, stariji treba da: budu aktivni, upražnjavaju zdrave stilove života i kontolišu zdravlje, da se obrazuju za nove vještine, da njeguju prijateljstva i stvaraju nova. Nadasve treba da imaju pozitivan stav prema starenju, jer istražiavnja pokazuju da će u tom slučaju i duže živjeti.